Co tu dużo mówić: trochę rozrabiamy.
Już co czwarty z Polaków to osoba po pięćdziesiątce, a do 2040 roku będzie do tej grupy należeć ponad połowa naszego społeczeństwa. Dlatego nikt już nie śmie zwracać się do nas per „Staruszku”. „Ok, Boomer” też wychodzi z mody. Tytułują nas Tsunami. Albo Silver Generation. Wszystko, żeby tylko nie wymawiać tego strasznego słowa: „senior”. Równie niepopularne określenie to „emeryt”. Bo emerytura zdaje się, też nas ominie. Przynajmniej ta w wersji bezczynnej ławeczki pod blokiem albo narzekającej poczekalni w NFZie. Wszędzie wokół wieszczą, że popracujemy i do 100-tki (bo postpandemiczna gospodarka; bo taka a nie inna polityka emerytalna, bo Nowy Ład w Polsce, a Biała Księga w UE; bo demografia i technologie HET; wreszcie: bo sami będziemy tego chcieli).
„Nie młodniejemy” – śpiewa Fisz (sam już nieco przyprószony siwizną). Nie zamierzamy się również zestarzeć. Starzeć to się będą społeczeństwa, narody, populacje. Ale przecież nie my.
W mediach – „diversity” aż miło. W świecie marketingu od kilku lat wysyp prognoz i raportów o sile nabywczej i urodzie życia Silverów. Na wybiegach – również w Polsce – nareszcie królują seksowne modelki i modele w sile wieku (nomen omen: Silver Models to nazwa warszawskiej agencji influencerów i modeli, która pomaga osobom po 50 roku życia w nawiązywaniu kontaktów z rozpoznawalnymi na rynku markami.)
Najwyraźniej: „nie czas umierać” (chociaż James Bond podjął inną decyzję). Jednak czy tę zwiastowaną w mediach zmianę pogody widać już na rynku pracy? Zatrudniają nas w końcu czy nie zatrudniają?

Zatrudniają nas
Przykładem firm, które doceniają coraz bardziej doświadczenie „dojrzalsów” jest między innymi IKEA, McDonald’s, Biedronka, Netto, Rockwell Automation, mBank, Ciech czy Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji. I bynajmniej nie chodzi o portierów, ochroniarzy czy pracowników porządkowych.
Mówimy o specjalistach, których ze świecą trzeba obecnie szukać w wielu branżach, na przykład produkcyjnej czy przemysłowej – mówi Dariusz Ludwiczak, ekspert rynku pracy 50+ z portalu pracy i aktywności 50+ Flexi.pl, która łamie stereotypy związane z wiekiem.
Zatrudnianie starszych to nie tylko sposób na ustabilizowanie rotacji w firmie, ale też metoda dotarcia do różnych grup klientów. Na przykład furorę wśród klientów McDonalds – i to nie tylko dziadków odwiedzjących restaurację z wnukami – robi 84-latek, który jako Lider Gościnności pomaga klientom w obsłudze automatycznych standów do zamówień, przy okazji wprowadzając do fastfoodu atmosferę ciepła, troski i rodzinności. – dodaje Ludwiczak, były dyrektor personalny.
Dokładnie takie podejście prezentuje Intrum, firma z branży zarządzania wierzytelnościami, która stawia na Silverów ze względu na predyspozycje w zakresie umiejętności miękkich. W kontakcie z osobami zadłużonymi na wagę złota okazuje się empatia, słuchanie, doświadczenie życiowe.
W raporcie „Power Generation” firma Atena Research and Consulting do empatii dorzuca garść innych zalet „srebrnowłosych”:
- etos pracy, zaangażowanie w powierzone obowiązki, sumienność i rzetelność
- wyższą niż w przypadku młodszych pokoleń identyfikację się z firmą
- dojrzałość, odwagę w podejmowaniu decyzji
- psychologiczną rezyliencję i dystans do przeciwności, a także, paradoksalnie, lepsze zdrowie
- więcej czasu, odchowane dzieci
- chęć do dzielenia się wiedzą z młodszymi kolegami i uczenia się od nich

Nie zatrudniają nas
Niestety, stereotyp trzyma się mocno. W Polsce kandydatom 50+ nadal zarzuca się strach przed zmianami, opór przed nowymi technologiami, częste przebywanie na zwolnieniach lekarskich i ogólnie niższą wydajność.
Jako kandydaci też mamy „swoje za uszami”. Managerowie, rekruterzy i headhunterzy, których pytałam o negatywne doświadczenia z zaproszonymi na rozmowy kandydatami 50+ wskazują na źle przygotowane dokumenty aplikacyjne, roszczeniowe podejście, poczucie wyższości (szczególnie wśród osób zarządzającym przez wiele lat innymi), niechęć do zmiany myślenia o ścieżce kariery oraz widoczną frustrację.
Za „wąskie gardło” często uznaje się HRowców z najmłodszych pokoleń, którym jakoby trudno było się dogadać na rozmowach z osobami w wieku ich rodziców lub dziadków. Co ciekawe, nie zawsze jest to prawdą. Wśród najmłodszych roczników HRowych świadomość w tym temacie jest wysoka, ale hamulcowymi okazują się często decydenci.
Badanie przeprowadzone przez PARP i Sektorową Radę Kompetencji Komunikacji Marketingowej pokazuje, że najczęściej wymienianym (jawnie) powodem pomijania przy rekrutacji starszych kandydatów na przykład w branży marketingowej jest chęć utrzymania wizerunku młodego i dynamicznego zespołu oraz dążenie do inwestycji w rozwój i szkolenie młodych pracowników. Ponad ¾ pracodawców z tej branży zgadza się również ze stwierdzeniem, że pracownicy powyżej 50 roku życia mają gorsze kompetencje cyfrowe niż ludzie młodzi. Jakie obawy pozostają nieodkryte? Strach przed możliwością „wygryzienia” przez bardziej doświadczonego podwładnego? Obawa, że takim „szczwanym lisem” trudniej kierować? Co jeszcze?
Według raportu Randstadt (Monitor Rynku Pracy 2018, 33 edycja), największy problem ze współpracą z dojrzałymi kolegami mają najmłodsi pracownicy. Wśród ankietowanych od 18 do 24 roku życia otwartość na pracę w wielopokoleniowym zespole jest najmniejsza – sięga 60%. Na szczęście, 8 na 10 Polaków woli pracować w zespole zróżnicowanym pod względem wieku.
Zanim jednak media odtrąbią rewolucję i obiecają, że kolejną falą będzie Tsunami na rynku pracy, uznajmy, że tylko jedno jest pewne: Nie młodniejemy. Jesteśmy w drodze. Żeby się na niej spotkać i flautę zamienić na bryzę, najwyraźniej wszyscy będziemy musieli trochę zmądrzeć.
Źródła i inspiracje
- Wyniki badania „Power Generation. Pieniądze seks i władza – co napędza osoby po 50.”; Atena Research and Consulting https://atenaresearch.pl/raport-power-generation/
- Raport: Silversi w sektorze komunikacji marketingowej. Potrzeby kwalifikacyjno-zawodowe osób 50+ https://radasektorowa-komunikacja.pl/2021/02/03/raport-silversi-w-sektorze-komunikacji-marketingowej-potrzeby-kwalifikacyjno-zawodowe-osob-50/
- Monitor Rynku Pracy, Randstadt, 2018
- Portal pracy z ofertami skierowanymi do osób 50+ https://flexi.pl/oferty-pracy
- Agencja modowa i influencerska https://silvermodels.pl